IJs Waddenzee zorgt voor lokale verplaatsing gezenderde scholeksters

Nieuwsoverzicht
25-10-2022
Zendergegevens Scholekster openbaar gemaakt
13-09-2022
Symposium Scholekster
04-05-2022
Demografische oorzaken achteruitgang scholeksterpopulatie Schiermonnikoog
14-03-2022
Aanpassingsvermogen in een veranderende wereld
31-01-2022
Scholeksters vermijden verstoorde hoogwatervluchtplaats
27-01-2022
Relatie tussen hoogwatervluchtplaats, foerageergebied en voedsel
01-10-2021
Handleiding voor het kwantificeren van lichaamsconditie
14-09-2021
“Broedkolonie” Scholeksters op Ameland
24-08-2021
Broeddispersie bij Scholeksters
24-08-2021
Verstoring door vliegverkeer heeft meestal geen effect op overleving
23-02-2021
Inefficiënte scholeksters hebben meer last van verstoring
24-09-2020
Hoeveel last hebben wadvogels van vliegtuigen?
04-12-2019
Gevolgen van voedsel specialisatie voor foerageerpatronen
19-11-2019
Scholekster weekend 2020 Groningen
11-11-2019
Overwinteringsgebieden van in Nederland broedende Scholeksters
03-06-2019
Effect van slijtage en verlies van kleurringen op overlevingsschattingen
04-05-2019
Scholekster op het dak
26-03-2019
AviNest App: Nu beschikbaar in de Play Store
25-02-2019
Migratie en overleving van Scholeksters in Nederland
21-12-2018
Is het landbouwgebied een valkuil voor de scholekster?
16-12-2018
Ook in 2018 goed broedseizoen in de Buurdergrie op Ameland
29-11-2018
De eerste bevindingen zenderonderzoek scholeksters in Assen
06-11-2018
Geef je nu op voor het 9e Scholeksterweekend!
16-10-2018
Verslag CHIRP vrijwilligersdag 2018
20-08-2018
Van Vlieland naar Texel, Apeldoorn of Scandinavië en weer terug
18-07-2018
Uitnodiging CHIRP vrijwilligersdag 13 oktober 2018
05-04-2018
Op en neer van Vlieland naar broedgebieden
13-03-2018
IJs Waddenzee zorgt voor lokale verplaatsing gezenderde scholeksters
06-03-2018
Successful winter catches 2018: More than 700 oystercatchers ringed!
13-02-2018
Nature Today: Texelse graslanden trekken scholeksters van Vlieland
11-01-2018
Welke Vliehors-scholeksters weten de weg naar Texel?
27-12-2017
42 scholeksters gezenderd op de Vliehors
06-11-2017
Aankondiging Scholeksterweekend 2018
18-10-2017
Hoe snel en hoog trekken Noordelijke scholeksters?
02-09-2017
Steeds meer zendervogels terug(gevonden) in de Waddenzee
20-08-2017
Verslag CHIRP vrijwilligersdag 2017
26-07-2017
Viermaal is scheepsrecht voor scholekster in Friesland
06-07-2017
Update zendervogels Vliehors
29-06-2017
Overleving en migratie van scholeksters in Nederland
27-06-2017
CHIRP vrijwilligersdag: 19 augustus 2017!
12-06-2017
Update: CHIRP-broedseizoen
09-06-2017
Broedvogels op de Vliehors: Nieuwe zenders en storm
21-04-2017
Wat deden de gezenderde scholeksters afgelopen winter?
13-04-2017
Update CHIRP-scholekster waarnemingen
12-04-2017
Ringaflezingen met BirdRing direct naar Wadertrack!
10-04-2017
Zegt snavelkleur iets over conditie?
16-03-2017
Gezenderde scholekster Wietske teruggevonden
14-03-2017
Woerden valt niet in de smaak bij gezenderde scholekster
07-03-2017
De wintervangsten zijn afgesloten!
23-02-2017
Nieuwe kleurringcodes in Wadertrack
13-02-2017
Vroege Vogels reportage over gezenderde scholeksters
10-02-2017
Productie kleurringstrengen in volle gang
10-02-2017
UvA-BiTS pagina online
10-02-2017
Succesvolle eerste wintervangsten
10-02-2017
Nieuwe kleurringcodes

13-03-2018

Na een zachte en natte winter kregen we aan het einde van februari toch nog een serieuze koude periode. Door de stevige oostenwind daalden de temperaturen dag en nacht onder het vriespunt en bevroren niet alleen binnenlandse wateren maar ook grote delen van de Waddenzee. Veel wadplaten werden in korte tijd compleet bedekt met centimeters sneeuw en ijs waardoor het voedsel van wadvogels onbereikbaar werd. Ook de overwinterende scholeksters hadden hier last van en stonden voor een keuze: Naar het warmere zuiden vliegen of lokaal op zoek gaan naar open plekken op het wad waar voedsel nog bereikbaar is.

Indrukwekkende dikke lagen ijs op het wad voor Vlieland.

Groep scholeksters over het ijs.

Lokale verplaatsing
Meer dan 30 gezenderde scholeksters rond Vlieland konden tijdens de vorstperiode in detail gevolgd worden. Het wad voor de kust van de Vliehors was eind februari en begin maart grotendeels bevroren, maar voor zover we weten is geen enkele gezenderde scholekster ver naar het zuiden gevlogen. Er zijn geen veldwaarnemingen gedaan van gezenderde scholeksters buiten de westelijke Waddenzee en de gedownloade gegevens (update 13-3-2018) laten geen trekbewegingen zien. De scholeksters lieten op kleinere schaal wel veranderingen in foerageergebied zien. Op 21 februari, voor de ergste kou, foerageerden veel scholeksters op het Posthuiswad en de oostkant van de Hengst. 10 dagen later, op 3 maart, waren deze locaties bedekt met ijs en weken veel scholeksters uit naar het wad voor Oost-Vlieland en langs de vaargeul voor Noord-Texel.

GPS posities op 21 februari (oranjebruin, 31 gezenderde scholeksters) en 3 maart (lichtblauw, 34 gezenderde scholeksters).

Ten oosten van het dorp verbleven tijdens de vorst meer scholeksters dan gebruikelijk. Hier een groep scholeksters voor de boot op de dam bij de veerhaven.

Drijvend ijs
De grote hoeveelheden ijs op de Waddenzee leverden ook andere verassende GPS patronen op. Met eb en vloed verschoven er grote hoeveelheden ijs tussen Vlieland en Texel. Dit gebeurde vooral met de invallende dooi op 4 maart. De GPS gegevens laten zien hoe scholeksters op ijsschotsen kilometers met de stroming mee kunnen drijven. Typisch voor deze tracks zijn dat de scholekster heel regelmatig verplaatst, min of meer in één richting en met één snelheid (in tegenstelling tot meer onregelmatige patronen bij foerageren), en dat de scholekster inactief is (gedrag geclassificeerd met de in de zender ingebouwde versnellingsmeter).

Track van scholekster 5660 (BLP-RSYT) in de avond van 4 maart 2018 ten oosten van Texel. De lichtblauwe pijl geeft een 4 uur durende periode aan waarin de scholekster stilzit, maar door een drijvende ijsschots toch ruim 4 kilometer verplaatst. Intervallen tussen punten is 5 minuten.

Kruiend ijs op de Waddenzeedijk van Vlieland. Foto door Iryna Litovska.

Overleven
Op veel plekken aan de kust werden scholeksters die de kou en voedselschaarste niet aan konden dood gevonden. Op Vlieland lijkt de sterfte onder scholeksters mee te zijn gevallen. Op de Waddenzeedijk spoelden wel veel tureluurs, bonte strandlopers, bergeenden en eiders aan, maar slechts enkele scholeksters. Veel van de gezenderde scholeksters hebben de vorstperiode ook overleefd, maar er zijn er ook een aantal ‘kwijt’. Sterfte kan hiervan een oorzaak zijn, maar de gezenderde vogels kunnen ook al het binnenland in zijn getrokken. We zijn dan ook erg blij met ringaflezingen van gezenderde scholeksters en hopen dat een aantal vogels snel in het binnenland worden teruggevonden.

De bijna 2 jaar oude RY-CPYC (midden op de foto) met zender heeft de vorstperiode overleefd en verblijft nog op de Vliehors. Foto 10-03-2018.

Formulier haalt reacties op...